بررسی و مطالعۀ مضامین نقوش کاشیکاری در حما م های تاریخی شهر اصفهان از آغاز دورۀ صفویه تا اواخر عصر قاجار

به سبب تمرکز حمام های تاریخی شاخص عصر صفوی و قاجار در شهر اصفهان و تزیینات معماری منحصربه فرد در آنها، این شهر بهترین کانون پژوهش دربارۀ تزیینات وابسته به معماری در حمام های تاریخی است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نقوش به کاررفته در کاشیکاری حمام های اصفهان، در محدودۀ زمانی اوایل عصر صفوی تا پایان عصر قاجار، طبق هبندی مضامین و بیان برخی شاخصه های آنها در مقایسه با سایر حما مهای ایران است. نتایج نشان می دهد موضوعات کاشیکاری حمام ها شامل نقوش گیاهی به میزان فراوان، نقوش انسانی و حیوانی به میزان متوسط و نقوش هندسی، کتیبه و مناظر معماری است. کاربرد مضامین متنوع ب ه ویژه نقوش گیاهی، رعایت اصول نگارگری اصفهان در کاش ی نگاری حمام ها، تداوم ویژگی های نقاشی صفوی در کاشی های قاجاری، استفادۀ محدود از نقوش جانوری، شناسایی نوآور یهایی نظیر ترسیم منظرۀ شهر روی کاشی با ابعاد بزرگ، برخی از نتایج این بررسی هستند. جهت تکمیل نتایج، مطالعات تطبیقی کاشیکاری حمام های اصفهان با کاشیکاری هفده حمام شاخص در سایر شهرها صورت گرفته است. احتمالاً وجود تفاوت هایی در نحوۀ ترسیم نقوش، رنگ آمیزی و مضامین پرکاربرد، حاکی از وجود سبکی محلی در کاشیکاری حمام های اصفهان در مقایسه با سایر شهرها است. این پژوهش با رویکرد توصیفی  تحلیلی و شیوۀ میدانی و کتابخانه ای انجام گرفته است.